Paleo, geen dieet, wel een levenswijze

[easy-image-collage id=1305]

---

Een dieet noem ik het liever niet, want het is niet tijdelijk, het is een levenswijze, een manier van leven die je voor de rest van je leven wil volhouden. Omdat je je stukken beter voelt, het gewoon veel gezonder is, je je lichaam best kan voeden en het alles moet geven wat het verdient.

‘Paleo’ betekent ‘oud ‘ in het Grieks en verwijst eigenlijk naar de oudheid. Het is daarom dat deze levensstijl ook wel het holbewonersdieet genoemd wordt.

De holbewoner was een jager/verzamelaar. Hij at dus enkel wat hij onderweg tegenkwam of kon vangen. Hij at dus voornamelijk seizoensgroenten en -fruit, eieren, vis of vlees als hij het gevangen kreeg en af en toe noten, pitten en zaden. Er waren dagen bij dat hij niet veel te eten had en dus moest vasten. Ook kwam hij iedere dag in de zon en de frisse buitenlucht en bewoog hij heel veel. Holbewoners waren de hele dag bezig met het zoeken naar voedsel of onderdak. Onderzoek heeft aangetoond dat de genen van de holbewoner en van ons, zoveel duizenden jaren later, nog niet veel veranderd zijn. Dwz dat wij eigenlijk het best aangepast zijn aan gevarieerde voeding, voldoende zonlicht en veel beweging. Het is dus ook begrijpelijk dat we daarom tegenwoordig zo massaal ziek worden. We eten iedere dag hetzelfde, zitten de hele dag binnen en bewegen nog nauwelijks.

Eten zoals een holbewoner, hierin kan je heel ver gaan. Maar er zijn een aantal basisprincipes die de Paleo levensstijl typeren. Het komt er eigenlijk op neer dat je back to basic gaat. Terug zelf gaat koken. Pure, rauwe, onbewerkte ingrediënten gaat gebruiken zonder een hoop kunstmatige additieven eraan toegevoegd.

Er zijn een aantal voedingsmiddelen die niet meer gegeten worden:

• granen
• (toegevoegde) geraffineerde suiker en lege koolhydraten
• zuivel
• industrieel bewerkt eten
• plantaardige olie
• peulvruchten

Wat is er mis met granen?

Granen bevatten weinig voedingsstoffen, maar wel veel koolhydraten, gluten en fytozuren. Gluten zijn eiwitten die onze darmwand kunnen beschadigen, waardoor deze doorlaatbaar wordt voor alle mogelijke stoffen. Hierdoor slaat ons immuunsysteem op hol waardoor er voedselallergieën en -intoleranties en chronische ontstekingen kunnen ontstaan. In een vergevorderd stadium kunnen er zelfs auto-immuunziekten, zoals de ziekte van Crohn en MS, ontstaan. Ook mentale aandoeningen zoals autisme en ADHD worden gelinkt aan gluten.
Verder bevatten granen, die eigenlijk het zaad zijn van grassen, fytozuren. Deze fytozuren moeten het graan beschermen tegen vijanden (insecten, bacteriën) zodat de plant zich zeker kan voortplanten. Deze fytozuren binden aan vitaminen en mineralen, dus als ze door mens of dier opgegeten worden, kunnen de gebonden vitaminen en mineralen niet meer opgenomen worden in de darm. Het gehalte fytozuren kan verlaagd worden door de granen te laten weken, fermenteren of lang te laten gisten.  

Ja, de holbewoner at wel eens granen, maar enkel als hij ze vond en de granen van toen verschillenden enorm met de granen van nu. Ze bevatten veel minder graankorrels waardoor de holbewoner dus maar een minimale hoeveelheid granen en dus ook gluten aten. Wij eten het dag in, dag uit, heel ons leven lang in de vorm van brood, pasta, pizza, koekjes, gebak en als vulmiddel in een hele hoop voedingsmiddelen. Ons lichaam krijgt de grote hoeveelheden gluten gewoon niet verwerkt en op een bepaalde dag uit het zich in een allergie, intolerantie of ernstige ziekte.

Wat is er mis met geraffineerde suiker en lege koolhydraten? 

Geraffineerde suiker en lege koolhydraten kunnen we beter vermijden omdat ze pieken en dalen in onze bloedsuikerspiegel veroorzaken. Deze schommeling is verantwoordelijk voor honger, goesting, humeurigheid en vermoeidheid. Geraffineerde suiker kennen we allemaal als de witte tafelsuiker, maar zit ook in het overgrote deel van gesuikerde voedingsmiddelen zoals snoep, frisdrank, ijsjes, dessertjes, maar ook in bouillonblokjes, chips, oploskoffie, knakworstjes, soep in blik, etc. Lege koolhydraten zijn voedingsmiddelen die veel koolhydraten en weinig voedingsstoffen bevatten, zoals brood, pasta, gebak en ontbijtgranen.
Iedere keer als we suiker of koolhydraten eten, maakt ons lichaam insuline aan om de bloedsuikerspiegel constant te houden. Doordat er overal suiker aan toegevoegd wordt, zijn we eraan verslaafd en worden onze organen uiteindelijk ongevoelig voor insuline, wat kan leiden tot diabetes type 2. Dit type diabetes werd vroeger ouderdomssuikerziekte genoemd, maar komt nu al bij jonge kinderen voor.
Er is weinig opslagcapaciteit van suiker in ons lichaam. Vandaar dat het teveel aan suiker dat we eten wordt omgezet in vet. Dit verklaart de epidemie van obesitas waar we niet meer omheen kunnen.
Verder veroorzaakt suiker ook een verminderde werking van ons immuunsysteem en groeien kankercellen het best in een omgeving waar veel suiker aanwezig is.

De holbewoner at wel koolhydraten in de vorm van groenten en fruit. Dus zeker niet zo veel en in de vorm dat wij het nu eten. En de koolhydraten die hij at werden direct verbrand omdat hij zoveel bewoog.

Wat is er mis met zuivel?

Zuivel is eigenlijk enkel geschikt voor baby’s en kleine kinderen en dan wordt enkel moedermelk bedoeld. Eigenlijk zijn bijna alle volwassen lactose-intolerant, want met het ouder worden verdwijnen de enzymen om lactose af te breken. De één heeft er meer last van dan de ander. Meestal uit zich dit in darmklachten.
Het eiwit caseïne in zuivel kan net zoals gluten chronische ontstekingen veroorzaken.
Koemelk bevat veel groeifactoren en hormonen bedoeld voor het kalf, dat volwassen is in 1 jaar. Aangezien wij er 18 jaar over doen, kunnen deze hormonen onze eigen hormonen uit balans brengen, waardoor we huidproblemen kunnen krijgen.  

Holbewoners aten geen zuivel omdat koeien, geiten en schapen in die tijd nog niet als huisdier werden gehouden. Dat gebeurde pas veel later tijdens de landbouwrevolutie.

Krijg je dan geen calciumtekort als je geen zuivel meer eet? Nee, er zit voldoende calcium in groenten (groene bladgroenten, kolen), noten of vis en deze vorm is veel makkelijker op te nemen dan de calcium die in zuivel zit. 

Wat is er mis met industrieel bewerkt eten?

Industrieel bewerkt eten zoals oa. kant-en-klare maaltijden, soepen, sauzen en charcuterie, bevatten vaak veel bewaarmiddelen, kunstmatige geur-, kleur- en smaakstoffen en een hele hoop onnodige additieven, zoals suiker, plantaardige vetten, zout en tarwe.  
Eten dat in fabrieken wordt gemaakt werd pas in de 20ste eeuw geïntroduceerd. Alle jaren voordien kookten en maakten de mensen hun eten zelf.

Wat is er mis met plantaardige olie?

Plantaardige olie wordt tijdens de productie verhit en chemisch bewerkt, waardoor een groot deel van de voedingswaarde verloren gaat. Ook zijn ze onstabiel bij verhitting, waardoor ze ons DNA kunnen beschadigen en kanker kunnen veroorzaken. Verder bevatten plantaardige oliën voornamelijk polyonverzadigde vetzuren (omega 3 en 6). Deze zijn essentieel, omdat ons lichaam ze niet zelf kan aanmaken, maar we moeten ze wel in de juiste verhouding eten. We zouden eigenlijk maar maximum 4 keer zoveel omega 6 als omega 3 mogen eten. Aangezien zonnebloemolie van alle oliën de meeste omega 6 bevat en ook nog eens quasi overal in zit, kunnen we makkelijk 10 tot 15 keer meer omega 6 dan omega 3 binnenkrijgen. Deze disbalans verhoogt het risico op een hele hoop gezondheidsklachten.

Wat is er mis met peulvruchten?

Peulvruchten bevatten net zoals granen veel fytozuren en koolhydraten. Maar ze zijn ook een goede bron van eiwitten en vezels, daarom bevinden ze zich eigenlijk in een grijze zone. Als je peulvruchten een nacht in water laat weken, elimineer je het grootste gedeelte van de fytozuren. Aangezien peulvruchten niet zo frequent gegeten worden als granen kan het dus niet zoveel kwaad om deze af en toe wel eens te eten.
Soja is echter een uitzondering. Deze bevat ook nog fyto-oestrogenen. Dit zijn stoffen die lijken op humane hormonen en kunnen bij overmatig gebruik onze hormoonhuishouding uit balans halen. Ook wordt soja vaak genetisch gemanipuleerd. Iedere dag een sojayoghurtje en sojamelk bij het ontbijt is dus niet aan te raden.

Wat eet je dan wel nog?

• groenten en fruit
• vlees, vis, gevogelte en eieren
• gezonde vetten (avocado-olie, olijfolie, kokosolie, notenolie, dierlijke vetten)
• noten, zaden en pitten
• kruiden, extracten en supplementen

Heb je nog Paleo vragen? Stel ze hieronder!